Čeläbinsk

	Čeläbinsk
Флаг[d]	Герб
	55°09′ с. ш. 61°24′ в. д.GЯO
Valdkund	Venäma;
Istorii da geografii
Tegemižen päiv	1736
Pind	500,9;
Высота	220
Aigvö	UTC+5:00[d]
Ekonomik
Eläjad
Eläjad	▼1 177 058 чел. (2024);
Lugud
Telefonan kod	351
Počtan indeksad	454000–454999
Avtomašinoiden nomeroiden kod	74, 174 и 774
-
	Официальный сайт(ven.) (angl.)(saks.)
	lugeda • diskussii • redaktiruida

Anglijankel'ne tarbhaine lehtpol'

Čeläbinsk (Čeläbinskan agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn.

Lidn om Venäman järed transporttesol'm, raudan da cinkan metallurgijan keskuz. Sigä pästtas surid torvid da ferroühthesuladusid, om äi metallan ümbriradmižen tegimid.

Istorii

Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud vl 1736 kuti puine lidnuz baškiran Čeläb (Seläb)-külän sijas (ven.: Челяба, Селяба). Žilo sai lidnan statusad vl 1781, oficialižikš — vl 1787.

Vozil 1743−1781 lidn oli Isetin provincijan keskuseks, vozil 1804−1919 mülüi Orenburgan gubernijha.

Vl 1892 «Uf — Transsiban päteks. Lidn šingotaškanzihe teravas, Venäman leibän (ühtenz' surtte) i čajun (kahtenz' surtte) biržad sijazisoiš täs edel revolücijad. Lidn kazvoi lujas ezmäižiden vižvoččiden planoiden aigan da Suren Voinan mändes.

Čeläbinskan ižandusen päsarakod oma metallurgii (rosttumatoi teraz, raudan ühthesuladused, cink, suren diametran torved, profiliruidud terazlava), likkuimiden da sauvondmašinoiden pästand («ČTZ Uraltrak»-traktortegim^[3], avtoližavedamad, tesauvondan mašinad), tömašinoiden tehmine, «Molnija»-časuidentegim.

Geografijan andmused

Lidn sijadase agjan pohjoižpäivnouzmas, Miass-jogen muugotil randoil (Obin hurapol'ne bassein), Suviuralan pautkilpäi päivnouzmha, katl'uses 200..250 metrad korktusil. Tulleitomad päiväd ottas voden koumandest. Šeršni-vezivaradim Miass-jogel da koume järedad järved (Smolino, Pervoje, Sineglazovo) mülüdas lidnan territorijha. Miassan hural randal Ural-region om, oiktal randal Sibir' augotase.

Matkad lidnaspäi Moskvhasai om 1879 km päivlaskmha. Matkad Jekaterinburghasai om 200 kilometrad pohjoižhe. Kopeisk om Čeläbinskan päivnouzmaine kaimdailidn, ned röunatadas toine toiženke.

Čeläbinsk jagase seičemeks administrativižeks rajonaks (vspäi 2014 — municipaliženke statusanke), sen ližaks enamba 20 eländpunktad-žilod mülüdas lidnümbrikho, kaik ned oma jagadud rajonidme. Administrativižed rajonad: Kalininan, Kurčatovan, Leninan, Metallurgine, Nevondkundaline, Traktortegimen da Keskuzrajon.

Eläjad

Vl 1913 lidnan ristitišt oli 65 100 eläjad. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnümbrikon eläjiden lugu oli 1 130 132 ristitud. Kaikiš suremb lidnümbrikon ristitišt oli 1 202 371 eläjad vl 2018. Severz'-se hristanuskondan i islaman pühäpertid da judaizman pühäpert' oma olmas lidnas.

Rahvahad (enamba 0,4% vl 2010): baškiralaižed — 3,0%, saksalaižed — 0,6%, vaugedvenälaižed — 0,4%, toižed rahvahad — 2,7%, rahvahuden ozutandata — 4,2%.

Transport

Rahvahidenkeskeine civiline Čeläbinsk (Balandino)-lendimport I.V. Kurčatovan nimed (CEK / ЧЛБ, 1,65 mln passažiroid vl 2018) sijadase 18 kilometras pohjoižpäivnouzmha lidnan keskusespäi. Sišpäi tehtas reisid Evropan da Keskuzazijan maihe, Venämadme tobjimalaz, mugažo čarterreisid lebutahoiže.

Avtobusad, trolleibusad, tramvaid da taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Metropoliten om sauvomižes vspäi 1992, kiruhtramvain sisteman avaiduz planiruiše sen sijas vl 2025. Äiluguižed sildad ühtenzoittas Miass-jogen randoid. Läz 20 raudtestancijad da platformad ratas Čeläbinskas. Rengazavtote 140 km pitte ümbärdab lidnad.

Galerei

Площадь Революции 2 (Челябинск) f002.jpg

Lidnan administracijan sauvuz (2018)
CHELYABINSK Saint Simeon Church Yard.jpg

Ph. Simeon Verhoturjelaižen kafedraline päjumalanpert' (ortodoksine hristanuskond), vn 2015 nägu
Соборная мечеть № 129 (Челябинск) f011.jpg

Ak-mečet' (islam, om saudud 1890-nzil vozil), vn 2018 nägu
Čeläbinskan cinkantegim vl 2016
«Polöt»-radiotegim vl 2019
Suviuralan valdkundaline universitet (2011, päsauvuz)
Čeläbinskan valdkundaline universitet (2020, päkoprus)
Čeläbinskan agjan klinine läžundkodi nomer 1, poliklinikan 1. korpus (2018)
Čeläbinsk (Balandino)-lendimportan rahvahidenkeskeine terminal vl 2020
Čeläbinsk-Päine-raudtestancijan sauvuz adivpertinke vl 2018

Homaičendad

Irdkosketused

Čeläbinsk-lidnan Duman oficialine sait (chelduma.ru). (ven.)
Čeläbinskan ohjastusen oficialine sait (cheladmin.ru). (ven.) (angl.)

Čeläbinsk Vikiaitas

	Čeläbinskan agjan lidnad
	Aš \| Bakal \| Čebarkul' \| Čeläbinsk \| Jemanželinsk \| Jurüzan' \| Karabaš \| Kartali \| Kasli \| Katav-Ivanovsk \| Kištim \| Kopeisk \| Korkino \| Kus \| Magnitogorsk \| Miass \| Min'jar \| Näzepetrovsk \| Ozörsk \| Plast \| Satk \| Sim \| Snežinsk \| Suviural'sk \| Zlatoust \| Troick \| Tröhgornii \| Ust'-Katav \| Üläufalei \| Üläural'sk

	Venäman Federacijan subjektoiden pälidnad
	Alauz'lidn \| Anadir' \| Arhangel'sk \| Astrahan' \| Barnaul \| Belgorod \| Birobidžan \| Blagoveščensk \| Bränsk \| Čeboksarad \| Čeläbinsk \| Čerkessk \| Čit \| Elist \| Gatčin \| Gorno-Altaisk \| Groznii \| Habarovsk \| Hanti-Mansiisk \| Irkutsk \| Iževsk \| Ivanovo \| Jakutsk \| Jaroslavl' \| Jekaterinburg \| Joškar-Ola \| Kaliningrad \| Kalug \| Kazan' \| Kemerovo \| Kirov \| Kizil \| Kostrom \| Krasnodar \| Krasnojarsk \| Kurgan \| Kursk \| Lipeck \| Magadan \| Magas \| Mahačkal \| Maikop \| Moskva \| Murmansk \| Nal'čik \| Nar'jan Mar \| Novosibirsk \| Omsk \| Orel \| Orenburg \| Penz \| Perm' \| Petropavlovsk Kamčatkal \| Petroskoi \| Piter \| Pskov \| Rostov Donal \| Räzan' \| Salehard \| Samar \| Saransk \| Saratov \| Siktivkar \| Simferopol' \| Sevastopol' \| Smolensk \| Stavropol' \| Sur' Novgorod \| Suvisahalinsk \| Tambov \| Tomsk \| Tul \| Tver' \| Tümen' \| Ufa \| Ulan Ude \| Uljanovsk \| Vladikavkaz \| Vladimir \| Vladivostok \| Volgograd \| Vologd \| Voronež

[_25df692052573b23-1] ¹ ² https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Сhisl_MO_01-01-2024.xlsx

[_9975cb2c00502d83-2] ¹ ² https://www.1obl.ru/news/o-lyudyakh/region-774-novye-gosnomera-budut-poluchat-avtovladeltsy-chelyabinskoy-oblasti/

[3] «ČTZ Uraltrak»-traktortegimen sait (chtz-uraltrac.ru). (ven.)

[1]

[2]

[3]