Novosibirsk

Novosibirsk
Флаг[d] Герб
55°02′00″ с. ш. 82°55′00″ в. д.
Valdkund	Venäma
Глава	Anatoly Lokot[d]
Istorii da geografii
Tegemižen päiv	1893
Pind	505,6
Высота	150
Aigvö	UTC+7:00[d], OMST[d] и KRAT[d]
Ekonomik
Eläjad
Eläjad	▲1 701 510 чел. (2024)
Lugud
Telefonan kod	383
Počtan indeksad	630000 и 630992
-
Официальный сайт
lugeda • diskussii • redaktiruida

Novosibirsk da sen ezilidnad vl 2010 (nägu kaimdajaspäi)

Novosibirsk (Sibirin suvipäivlaskmas. Om Novosibirskan rajonan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn, mugažo Sibirin federaližen ümbrikon pälidn.

Istorii

Lidnan rajonad:
     Dzeržinskijan rajon      Raudteiden rajon      El'covkantagaine rajon      Kalininan rajon      Kirovan rajon      Leninan rajon      Oktäbrin rajon      Pervomain rajon      Nevondkundaline rajon      Keskuzrajon

Eländpunktan aluz om pandud vn 1893 30. päiväl sulakud Aleksandrovskii-žiloks sauvomha da holitamha Transsibad. Vll 1895−1903 udesnimitihe Novonikolajevskijaks. Se sai lidnan statusad vn 1903 28. päiväl tal'vkud i edel 1926 vot lidnan nimi oli Novonikolajevsk (ven.: Ново-Николаевск).

Novosibirsk šingotase importtavaroiden möndal tukuil (logistine keskuz 20 km²), raudan metallurgijal, metallan ümbriradmižel, mašiništonsauvomižen tegimil, sauvondmaterialiden pästandal (stökol) i sömtegimištol, mugažo järedaks tedokeskuseks.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Ob'-jogen molembil randoil, 150 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Hura randpol' om tazo, oiged om vanoikaz, Novosibirskan vezivaradim sijadase ülezjogen. Matkad Moskvhasai om 3000 km päivlaskmha orhal. Lähembaižed lidnad mülüdas Novosibirskan aglomeracijha (2,1 mln rist. vl 2018), ned oma Berdsk i Iskitim suvhe, Ob' päivlaskmha. Voib olda penid 2..3-ballaižid manrehkaidusid (12-ballaižen Rihteran pordhišton mödhe).

Novosibirsk om lidnümbrikon üks'jäine eländpunkt i jagase kümneks administrativižeks rajonaks. Ned ei olgoi municipaližikš ühtnikoikš, no kaikutte om ičeze administracijanke päiči El'covkantagaižes, Raudteiden i Keskuzrajonas, niiden administracii om ühthine Keskuzümbrikon.

Eläjad da transport

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 1 473 754 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt oli 1 625 631 eläjad vl 2020.

Avtobusad, trolleibusad, tramvaid, ezilidnelektrojonused da taksid oma kundaližeks transportaks. Vspäi 1986 metro radab lidnas (kaik om kaks' jonod, 13 stancijad da 15,9 km raudted vl 2018). Koume avtotesildad da kaks' raudtesildad om saudud Obiš päliči. Jogiport om olmas lidnas. Rahvahidenkeskeine civiline Tolmačovo-lendimport (OVB/ТЛЧ) sijadase 17 km päivlaskmha lidnan keskusespäi Ob'-lidnan röunal, tehtas reisid Evropan, Päivnouzmaižen Azijan (jügureisid tobjimalaz) i Keskuzazijan maihe, mugažo Venämadme i čarterrreisid Tailandha.

Lidnan nägud

• Novosibirsk - panoramio (11).jpg

  Lidnan merii (2014)

• 

  Lidnan keskuzpalas (2013)

• 

  Uded pertid Stanislavskijan torgul (2008)

• 

  Sündun Voznesenjan kafedraline päjumalanpert', vn 2011 nägu

• Новосибирская ТЭЦ-5.jpg

  Novosibirskan LEK-5

• 

  Tinkombinat i sen tulend vl 2011

• 

  «Elektroagregat»-tegimen kontor vl 2011

• 

  Novosibirskan valdkundaline universitet, uz' sauvuz (2015)

• 

  Novosibirskan valdkundaline tehnine universitet, 1. korpus (2008)

• 

  Valdkundaline koncertzal Arnol'd Kacan nimed, Novosibirskan filarmonii (2013)

• 

  «Globus»-teatr (2006)

• 

  «Rojal Park»-torguimižbobuštuzkeskuz (2008)

• 

  «Spartak»-stadion (2008)

• 

  Tolmačovo-lendimportan rahvahidenkeskeine terminal vl 2006

• 

  Novosibirskan metrosild vn 2021 vilukus

• Новосибирский вокзал.jpg

  Novosibirsk-Päine-päraudtestancijan sauvuz vn 2015 augotišes

Sebruzlidnad

AÜV Minneapolis, Minnesot, AÜV (vspäi 1989) AÜV Sent Pol, Minnesot, AÜV (1989) Japonii Sapporo, Japonii (1990) Kitai Män'jän, Sičuan', Kitai (1994) Korejan TazovaldkundTedžon, Korejan Tazovaldkund (2001) Bolgarii Varn, Bolgarii (2008) Kirgizstan Oš, Kirgizii (2009)

Ukrain Ukrain (2011) Belorussii Vaugedvenäma (2012) Kitai Šen'jän, Läonin, Kitai (2013) Venäma/Ukrain Ukrain (2014) Venäma Orel, Venäma (2014) Armenii Jerevan, Armenii (2014)

Irdkosketused

• Novosibirskan Ezitajiden Nevondkundan oficialine sait (gorsovetnsk.ru). (ven.)
• Lidnan tobmuden aluzkundoiden oficialine sait (novo-sibirsk.ru). (ven.) (angl.) (saks.) (kit.)
• Novosibirskan irdaližed vebkamerad web-online24.ru-saital.