Rahvahiden ühtmuden päiv

Рувики-späi
Kodvdud kirjutez
Rahvahiden ühtmuden päiv
Muštpacaz Kuz'ma Mininan da Dmitrijan Požarskijan muštoks Alahaižes Novgorodas, mitte oli avaitud 4. kül'mkud vodel 2005
Muštpacaz Kuz'ma Mininan da Dmitrijan Požarskijan muštoks Alahaižes Novgorodas, mitte oli avaitud 4. kül'mkud vodel 2005
Tip Valdkundaline, Venäman vointetabuden päiv
Toižin Jumalan Maman Kazanin ikonan praznuičemine (Kazanin sügüzline
Znamoičend Pol'kijan-litvan tabadajiden ajamine Moskvan kremlišpäi sügüzel vodel 1612
Om tehtud 4. kül'mkud vodel 2005 Smutnijan aigan lopun muštoks
22 октября (1 ноября) 1612
Tegii Federaline zakon 29.12.2004 № 201—ФЗ
Praznuitas

 Venäma

 Suvi-Osetii
 Pridnestran Moldavan Valdkund
Päiv 4. kül'mkud
Tradicijad parad, moleben, ristankäveluz, lidnan jarmark, patriotižed akcijad
Логотип РУВИКИ.Медиа Mediafailad RUWIKI-tedoiš

Rahvahiden ühtmuden päiv — venälaine valdkundaline praznik, mitte praznuitas 4. kül'mkud vodelpäi 2005. Om Venäman vointetabuden päiv. Federaližen zakonan mödhe 29. tal'vkud vodel 2004 № 201-ФЗ[1], om tehtud lebupäiväks. Školan openikoil oma pästused da hö lebaidasoiš necil päiväl mugažo.

Rahvahiden ühtmuden päiv

Praznikan päiv

Toine rahvahan opolčenii ühtes Kuz'ma Mininanke da Dmitrii Požarskijanke ajoiba Pospolitovan Rečin voiskad Kitai-lidnaspäi da pörttas Moskvan kremlihe[2]. Kn'az' Požarskii tuli Kitai -lidnaha Kazanin Jumalan Maman ikonanke.

Rahvahan opolčenijan vägestuz pol'akoiden ridas. Mininan da Požarskijan muštpachan bareljef

24. redukud (3. kül'mkud) pol'akad avaižiba kremlin verajad, miččed läksiba neglinnajale; ezmäi kaiked pästiba venänikoid, bojarid, dvor'anoid, kupcoid, kudambad oliba valdas. Požarskii da Minin vediba venänikoid ičeze zemskijaha stanaha. 25. redukud (4. kül'mkud) kaik kremlin verajad oli avaitud räikälaze. Venälaižed voiskad tuliba Kremlihe, ezmäks tegiba ristkävelusen, edespäi astui arhimandrid Dionisii, a Kremlišpäi hänele vastha tuli elassonan arhiepiskop, grek Arsenii Vladimiran Bogorodican käziš. Pol'akad taciba oružjad. Heid kükstihe venälaižehe stanaha[3].

Vodel 1649 car' Aleksei Mihailovič käski praznuita Kazanin Jumalan Maman ikonan päiväd ei vaiše kezal, no 22. redukud (Julianan kalendarin mödhe), konz hänel sündui ezmäine laps' Dmitrii Aleksejevič. «Kazanin Jumalan Maman ikonan praznuičemine ( Moskvan da Venämanpästandan muštoks pol'akoišpäi vodel 1612)» kaičese ortodoksižes da rahvahaližes kalendariš nügüd'-ki (sovetskijan valdan aigan tradicii praznuita Moskvan pästandan päiväd lopihe).

Hronologižed ridad

Federaline zakon 13. keväz'kud vodel 1995 года № 32-ФЗ «Venäman vointetabuden da muštpäiviš» vahvištoiti vointetabuden päiväd 4. kül'mkud — Rahvahiden ühtmuden päiväks. Data om sidotud rahvahan opolčenijal Kitai-lidnan otandan päivänke ühtes nižegorodan starostan Kuz'ma Mininanke da kn'azin Dmitrii Požarskijanke[4][5]. Sel'genzoituzkirjuteses zakonan projektaha oli sanutud[6]:

«4. kül'mkud vodel 1612 rahvahan opolčenii ühtes Kuz'ma Mininanke da Dmitrii Požarskijanke šturmal otiba Kitai-lidnan, pästiba Moskvad pol'skijoiden interventoišpäi, ozutiba geroizmad da rahvahan ühtmuden ripmatomata jurišpäi, uskondaspäi da mez'kundan olendaspäi».

Kitai-gorod oli ottud 22. redukud vodel 1612 julianan kalendarin mödhe, sil aigal nece oli 1. kül'mkud vodel 1612 grigorianan kalendarin mödhe.

Erased istorijan tedomehed sanuba, miše Kremlin pästamine oli 26. redukud (5. kül'mkud), konz pol'skijan garnizonan pämehed allekirjutiba kapitul'acijan, pästiba siloi Kremlišpäi moskvalaižid bojarid (Venäman Valdmehišt zakonan mödhe) da toižid znamasižid mehid, kudambiden keskes oli tulii car' Mihail F'odorovič. Udel päiväl — 27. redukud (6. kül'mkud) — garnizon lanksi[7][8].

Praznikan tegemižen istorii

Üks' praznikan tegemižen tahtnikoišpäi oli Vladislav Surkov:

Mi om Venälaine Mir? Nece om idei, minä konz-se panin sen valdkundaližen politikan strukturaha, konz mö vajehtim ideologižed datad: heitim socialistižen revol'ucijan praznuičendpäiväd da tegim Rahvahiden ühtmuden päiväd. Venämal ved' ei olend ni-üht praznikad, mitte oliži sidotud azjtegoidenke Ravol'ucijahasai. Nece päiv tegihe venälaižen nacionalizman päiväks. Oli mugoine tegend: kut sanuda Imperijan polhe, meiden tahtos levitadas, no sil-žo aigal ei abit't'a mail'mad.

Idei tehta 4. kül'mkud praznikaližeks päiväks oli sanutud Venäman uskondoidenkeskeižel nevondištol sügüz'kus vodel 2004. Sidä tugezi Duman Radon da socialižen politikan komitet i muga sai duman iniciativan statusan.

29. sügüz'kud vodel 2004 Moskvan da kaiken Venäman patriarh Aleksii II tugezi avoin Valdkundaližen Duman iniciativad da vahvištoiti praznuičemišt 4. kül'mkud. «Nece päiv johtutab meile, kut vodel 1612 erazvuiččiden uskondoiden da rahvahuziden venänikad vägestiba vihanikoid da andoiba meiden valdkundale kaikenaigaižen mirun», — sanui hän.

4. redukud necidä iniciativad tugezi avoin "Jedinaja Rossia"-frakcijan ezmäine pämez' Valerii Bogomolov. RIA "Uzištoiden" paginas hän sanui, miše «vodel 1612 Venäma oli pästtud pol'skijoiden vihanikoišpäi, lopihe „smutan aig“».

28. redukud vodel 2004 Saratovas Teatraližel avoinirdal Mez'kundaližen palatan da Saratovan agjan norišton parlamentan tahton mödhe mäni 8-tuhiden norišton da aktivistoiden miting, mitte tugezi Venäman Prezidentan Vladimir Putinan reformiden kurasd. Paginoiš oli sanutud tahtos tehta 4. kül'mkud Rahvahiden ühtmuden päiväks, nece pakičuz oli oigetud Venäman Prezidentale Vladimir Putinale.

23. kül'mkud vodel 2004 Valdkundaline Dum sai kacundale zakonan projektan, mitte tob vajehtusid Venäman radkodeksaha: praznuičemižen heitänd 7. kül'mkud — Suren Okt'abr'skan socialistižen revol'ucijan voz'päiv da 12. tal'vkud — Konstitucijan päiv, uz'voziden lebupäividen surenzoitamine kahtespäi videhe päivhasai, mugažo uden praznikan tegemine — 4. kül'mkud. Zakonprojektan avtorad — Valerii Bogomolov, Oleg Jeremejev (Ühthine Venäma) da Vladimir Žirinovskii (Venäman liberal-demokratine partii).

Necil-žo päiväl Venäman uskondkeskeižen nevondišton prezidiuman ühtnikad kirjutiba pakičusen Valdkundaližen Duman pämehele Boris Grizlovale kacmaha sidä da tehta 4. kül'mkud praznikaližeks päiväks. Nevondišt tugezi necidä tahtod tehta uden praznikan. Nece pakičuz ühtes tekstanke oli levitadud Valdkundaližen Duman deputatoiden keskes, miše pagišta siš ezmäižil lugendoil da tehta vajehtusid Venäman Radkodeksaha, vajehtada praznikoiden datoid.

«Mö meletam, miše Venäman opalahižen jagamižen päiv — 7. kül'mkud — ei voi olda kožmusen da uskondan päivän», — pagištas pakičuses. Venäman Uskondkeskeižen nevondišton ühtnikad oma sidä mel't, miše tulnuded jäl'ghe necidä azjtegod toiba meile millionoid koldud ristituid, sil aigal konz Moskvan pästand vihanikoišpäi vodel 1612 ühtenzoiti rahvast da azoti velliden rikondad».

Valdkundaližen Duman ištundal zakonan projekt oli vahvištadud ezmäižel lugendal, kommunistad oliba vasthapäi. 27. tal'vkud vodel 2004 projekt oli vahvištadud koumandel lugendal da tegihe zakonaks. 327 deputatad änestiba «zakonas», kaik kommunistad — «vasthapäi», kaks' ei antkoi änid.

Mel'pidod praznikas

Jäl'ghe tehtud vajehtusid Radkodeksaha da uden praznikan sündumišt rahvahan keskes oliba erazvuiččed mel'pidod.

Erased politologad da valdmehed mugažo sanuiba ičeze mel'pidoid praznikan polhe. Heiden meled oliba erazvuiččed. Sanutihe siš, miše uz' praznik ei ole venälaine, miše Rahvahiden ühtmuden päiväl oma hüväd perspektivad.

"Mez'kundaližen mel'pidon"-fondan küzelusen mödhe redukun lopus vodel 2020 71 % rahvast sanui, miše 4. kül'mkud om lebupäiv, mi praznik[9].

Fil'mad

  • «1612: Smutnijan aigan hronikad» (fil'm, 2007)
  • «Lidnoituz. Ščital da mečal» (mul'tfil'm, 2015)

Literatur

Tarkendused

Homaičendad

  1. Федеральный закон от 29.12.2004 г. № 201-ФЗ «О внесении изменений в статью 112 Трудового кодекса Российской Федерации» Архивная копия от 24 tal'vkud 2005 на Wayback Machine
  2. Соловьёв С. М. История России с древнейших времён. — 2-е изд. — СПб.: Товарищ. «Общественная польза». — Т. 8. — Стб. 
    .
  3. Костомаров Н.И. Русская история в жизнеописаниях её главнейших деятелей.
  4. Законопроект № 96613-4 «О внесении изменений в статью 1 Федерального закона “О днях воинской славы (победных днях) России”» Пояснительная записка. Государственная дума (12 redukud 2004). Дата обращения: 10 semendkud 2021.
  5. Федеральный закон от 13 марта 1995 г. № 32-ФЗ «О днях воинской славы и памятных датах России». Kremlin.ru. Дата обращения: 9 uhokud 2022. Архивировано 26 kül'mkud 2021 года.
  6. Законопроект № 96613-4 «О внесении изменений в статью 1 Федерального закона “О днях воинской славы (победных днях) России”» Пояснительная записка. Государственная дума (12 redukud 2004). Дата обращения: 4 kül'mkud 2022. Архивировано 10 semendkud 2021 года.
  7. Назаров В. Д. Что будут праздновать в России 4 ноября 2005 года? // Отечественные записки. — 2004. — № 5.
  8. Второе ополчение 1611–12 / Назаров В.Д. // Sur' venälaine tedokirj : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
  9. О Дне народного единства / ФОМ. fom.ru. Дата обращения: 4 kül'mkud 2020.