Karjalan radion päiv
Karjalan radion päiv (1926. Praznik om tehtud sen täht, miše necil päiväl zavodi rata Petroskoin levenzoittud radiostancii (nügüd' - "Karjala"-valdkundaline tele- da radiokompanii[1]). Petroskoin radiostancijaspäi zavottihe levenzoitta radiosignalad ei vaiše Petroskoihe, no mugažo 15 edahaižehe valdkundan sijaha. Vodel 1929 oli vahvištoitud radiokomitet. Ezmäižed toimitajad da radiopaginoiden vedäjad oliba S. Kolos'onok, I. Monosov, A. Timonen, U. Vikstrem[2].
Karjalan radion istorii
Karjalan ASSRan erigoičuz kut avtonomine, äikeline, röunal seižutadud sija pani jäl'gen radion radho. Silo oli eriline rol' rahvahan keskes. Karjalan radion päerigoičuz oli ezmäižiš päivišpäi - nece om se, miše radio zavodi pagišta ezmäks venäks da suomeks, möhemba - vepsäks da karjalaks. oli vaiše üks' viga. Sikš ku radio oli läz Suoman man röunoid, ka pidi heitta radiosignaloid, miččed läksiba Suoman malpäi.
Vodel 1932 Karjalas oli jo 30 radiosol'med, kuna mülüi 7131 radiotočkad.
Radio kehitoitihe lujas teravas da vodeks 1933 Karjalas oli jo 23 radiosol'med, läz 10 tuhad radiotočkad da sadoid radioprijemnikoid radon da kodin täht. Vodeks 1935 niiden lugumär kazvoi, jo tegihe 70 radiosol'med, 18 tuhad radiotočkad da 700 radioprijemnikad kävutamižen täht. Radio tuli kul'turpertihe külihe, zavodoihe, školoihe, sovetskijoiden pämehiden da parahimiden radnikoiden pertihe da fateroihe.
Radion polhe zavottihe kirjutada lehtesiš sen kehitoituses. Ku vozil 1920 radio oli perspektivine, no edahaine teraviš problemoišpäi küzund, ka vozil 1930 radio tegihe jo popul'arižikš kaiken rahvahan keskes. Kundlijoid oli muga äi, miše Karjalan radion polhe jo kirjutiba kaik lehtesed Karjalas. Lehtesed levenzoitiba tedoid Karjalan radion polhe kaiktäli. Rahvaz zavodi kundelta radiod enamba da paksumba sai tedoid radion kal't.
Karjalan radion radon polhe voib lugeda lühüdoiš kirjutesiš, kus oli sanutud radion kehitoituses Karjalas. Üks' mugoižišpäi om «Allo,allo, pagižeblespromhoz!» om omištadud radion tulendas Kodvinskijan lespromhozaha. «Pagižeškanzi radio»-kirjutez starinoiči siš, kut oli pandud radio russtas čogaižes Padanavolok-küläs. «Kolhozan radiosol'm»-kirjutez starinoiči ezmäižes kolhozan radiosol'mes Medvežjegorskan rajonas. «Radiosol'm maorjan pertiš»-kirjuteses pagištihe, kut maorjan päpertihe tuli radio. Nene kirjutesed pagižeba vaiše erasiš faktoiš, kut radio tuli Karjalaha.
Radion da Karjalaiž-Suomalaižen SSRan tegemižen taguiči vodel 1940 sündui KFSSRan rahvahaližiden komissaroiden nevondišton Radiokomitet. Vodelpäi 1951 se om Komitet radiotedoiden mödhe, vodelpäi 1953 se tehtihe KFSSRan Kul'turministerstvan radiotedoiden päerištoks.
Vodel 1970 Komitetan vajehtihe KASSRan Ministroiden Nevondišton komitetaks radio- da televidenijan mödhe, sid' se tegihe KASSRan valdkundaližeks komitetaks radio- da televidenijan mödhe.
Vilukuspäi 1. vodelpäi 1992 Komitet tegihe Karjala-valdkundaližeks teleradiokompanijaks.
Literatur
- Валентик, А. И. «Карелия», государственная телевизионная и радиовещательная компания / А. И. Валентик // Карелия : энциклопедия. В 3 т. Т. 2. К-П. – Петрозаводск, 2009. – С. 23.
- 1926 год : [хроника] // Карелия : история и современность в документах и фотографиях. – Петрозаводск, 2000. – С. 23.
Homaičendad
- ↑ Karjala-teleradiokompanii. Oficialine sait(ven.)
- ↑ 95 vot tagaze zavodi rata Petroskoin radiostancii, Petroskoin kirjišt. Oficialine sait. 21. kül'mkud vodel 2021(ven.) (Дата обращения: 21 kül'mkud 2021)