Kažiden päiv

Рувики-späi
Kodvdud kirjutez
Kažiden päiv
Girl and cat.jpg
Znamoičend

ülenzoitta kažiden znamoičendad

Praznuitas

kaikes mail'mas

Päiv

Earth flag PD.jpg 8. elokud
Pol'ša 17. uhokud
Japonii 22. uhokud
Venäma 1. keväz'kud
Amerik 29. redukud
Italii 17. kül'mkud

This box: lugeda  diskussii  redaktiruida

Kažiden päiv (mugažo Kažin päiv) — jogavozne oficialitoi praznik om omištadud kažile, praznuitas erazvuiččiš maiš.

Venämas praznik praznuitas vodelpäi 2004. Praznikan tegijad oma Moskvan kažiden muzejan radnikad da «Коt i P'os»-kulehtesen toimišton[1] radnikad. Hö tehtihe ezmäine azjtego kažiden täht. Möhemba necen päivän praznuičend tuli jogavoččeks veroks. Rahvahidenkeskeine Kažiden päiv pidetas elokun 8. päiväl. Venämas sidä pidetas keväz'kun 1. päiväl[2].

Joga voden necel päiväl tehtas ozutelusid, konkursoid, voibištelendoid rodukahiden kažiden täht, anttas ičein kazvanikoile magukast sömäd, keratas rahatuged koditomiden kažiden täht. Prijutad da kazvatuztarhad mugažo pidetas ozutelusid živatoiden ižandoiden täht[3][4][5][6].

Praznikan verod

Kaži om lujas popul'arine kodiživat mail'mas. Rahvahidenkeskeine Kažiden päiv pidetas elokun 8. päiväl. Praznikan znamoičend om siš, miše ühtenzoitta kažiden navedijid da levenzoita tedoid erazvuiččiš kažiden roduiš. Pideta «Mail'man kažiden päivad»-praznikad vero tuli vodel 2002 Rahvahidenkeskeižen živatoiden kaičiifondan tomotusen mödhe da levenzoitihe mail'mas. Vodelpäi 2020 praznikan tegii om International Gat Care hüväntegii kompanii.

Venämas

Venämas praznikan pidetas keväz'kun 1. päiväl. Praznik om vahvištoitud vodel 2004 Moskvan kažiden muzejan radnikoiden da «Коt i P'os»-kulehtesen toimišton[1] tomuden mödhe. Nügüd' nece om jogavozne praznik, kudamb manitab äi kažiden navedijoid. Praznik abutab ozutada ühthižkundale koditomiden kažiden problemoid. Necel päiväl mänetadas erazvuiččid hüväntegii akcijoid, keratas rahatuged koditomiden kažiden täht.

XVIII voz'sadas. Venälaine imperatriica Jelizaveta Petrovna oti valdkundaližele radole kodimištoho kažid. Kažiden rad oli varjoita kodimištod hirišpäiTal'vdvorcha2005 keväz'kun lopus Piterin eläjad ozateldas Ermitaž-valdkundaližes da istorialižes taideh- da kul'turmuzejas kažid[7]. Paiči sidä, lidnas kezakun 8. päiväl pidetas praznik — Piterin kažiden päiv[8][9].

Kaliningradas Kažiden päiv om sügüz'kun 5. päiväl[10].

Toižiš maiš

Praznik pidetas erazvuiššiš maiš, erazvuiččil päivil. Pol'šas se om uhokun 17. päiväl,  Japonijas — uhokun 22. päiväl, Amerikas — redukun 16. päiväl da 29. päiväl, Italijas — kül'mkun 17. päiväl. Kaikuččes valdkundas oma ičeze praznikan verod[3][4][5]. Paksus necel päiväl avaidasoiš erazvuiččed kažiden puištod, adivpertid, laukad, kafed, ozutelused[11].

Amerikas nece praznik tegihe tradicionaližeks vodelpäi 2005. Redukun 16. päiväl pidetas Koditomiden da meckažiden päiv, a redukun 29. päiväl — Kažin päiv Amerikas.

Japonijas Kažin päiv pidetas vodelpäi 1987. Paksus kažid voiba rata jumalanpertiš da laivoil, miše kaita hirišpäi kirjoid da sömvaroid[12].

Kitajas hüvä ristituiden hol' kažiš om kingitadud zakonoidenkogomusel. Ende kitailaižed söiba kažin lihad, nügüd' valdmehišt vahvištoiti zakonoid kažiden holdundas. Ken abidib kažid, ka voib sada vigamaksad vai putta t'ur'mha kahteks nedalikš[3].

Italijas prazuitas «Mustiden kažiden päiv»praznikad. Se oli vahvištoitud vodel 2007. Keskaigan mustid kažid lugetihe hubaks znamaks, sikš niid eskai puutatihe pažagoiš. Vahvištoites necidä praznikad italialaižed tahtoidas ozutada, miše kažiden znamoičend om sur'[3][4][13].

Statistik ozutab, miše mustid kažid harvemba, ku toižid ottas prijutoišpäi. Aktivistad abutadas löuta mugomile kažile kodi da pauklahjoitas mugomid ristituid[3].

Erasiš maiš must kažin muju om hüvä znam. Šotlandijas lugetas, miše must kaži tob kodihe bohatust. Anglijas lugetas, miše mustan kažin ižand sab tarkut toštpol't ristituišpäi. Mustid kažid navedidas merimehed, hö oma kovad mel't, miše ned todas ozad merimatkas[3].

Velikobritanijas erased kažid oma valdkundaližel radol, ned kaitas jüvävaražomid da muzejid hirišpäi. Rados ned saba lahjaks maidod da lihad.[3].

Kažiden tedo

Kažid hüvin harjenedas ümbärdai mail'man oloihe, no muga ei olend kaiken[14]. Oldes kaiken lähen ristitunnoks kazid pigai harjeneba oloihe, No muga ei olend kaiken[22]. Kaivandoiden mödhe tedomehed sanudas, mise kaziden kodikoičend zavodihe läz 10-12 vozäsadad tagaze. Endevanhas Egiptas kaži oli päživatan[15]. Niid mumificiruiba, pirdiba kuvil, tegiba vestatusid. Ezmäine kažin modkuva om tehtud Jegiptas, läz Kair-lidnad, vodel 1950 edel meiden aiganlugendad[16][17]

Kažiden tedo om nimitadud felinologijaks. 1987.

Jäl'mäižil vozil tedomehiden oppindod ozutiba, miše kažiden elon piduz' kazvoi, se om 17-20 vot. Nece om muga sikš, miše niiš hüvin holduba ristitud[18][19]. Läz 16 časud päivas kažid oma unes. Živatoiden lekarid sanutas, miše nece om normaline azj, sikš ku ned äjan aigad nukkudas, a ei olgoi unes[20][21].

Ristituiden keskes om mugoine mel'pido, miše kažid oma hüväd lekarid da ned voidas abutada ristituiden tervhudele. Statistik ozutab, miše kažiden emägoiden elon piduz' kazvoi kümneks vodeks. Konz emägäd silitaba ičeze kazvnikoid heiden mel'pido tegese parembaks. Amerikan tedomehed oppiba kažiden änid da tegiba ühthevedod, miše kažiden korkotuz om ei vaiše pagin, no i hüvä zel'l' tartundläzundaspäi, tüništoitab nervsistemad da abutab kazvahtoitta čapatesid[22][23].

Kažiden tundijad sanudas, miše jonokaz kuva kažin nenaižel om unikaline, sidä voib rindatada mehen sormiden jäl'gidenke. Ku kaži om mehen rindal da hänen händaine säraidab, ka muga kaži ozutab ičein armastust ristitule. Konz kažin händaine zavodib hilläšti päzuda, ka nece znamoičeb, miše kažin mel'pido vajehtase[3].

Nügüd' mail'mas om enamba 200 sadad erazvuiččid kažiden roduid, läz 600 millionad oma kodihižed kažid, a pol' niišpäi oma koditomad[23][3]. Suren popul'arnostin saiba persickian mein-kunan da siamskian kažiden rodud[13].

Kažiden muzejad da muštpachad

Vodel 1993 om tehtud taidehtedištamine Moskvan kažiden muzei. Vodespäi 1996 se ühtneb erazvuiččihe Mail'man ozutuihe. Muzejan kalundišt oli ezitadud erazvuiččiden maiden ozutelusil Germanijas, Italijas, Francijas,Danijas, Avstrijas, Tunisas, Bel'gijas da toižiš[6].

Piteriš om kažin vestatuzkompozicii, miččel vaskne kaži ištub jauglampan al ištimel. Nece kompozicii om tehtud Piterin saubatusen voinaigan kažiden muštoks[24]. T'umeniš om tehtud vestatuzkompozicii, miččes om kaks'kümne kažid[25]. Moskvas om Mihajil Bulgakovan kirjan pähengen Begemot-kažin muštpacaz[26].

Kacu mugažo

  • Ermitažin kažid
  • Živatoiden kaičendan päiv
  • Rahvahidenkeskeine koiriden päiv
  • Slonan päiv
  • Mail'man živatoiden kaičendan päiv
  • Mail'man ümbrdajan päiv
  • Mail'man živatoiden tervhuden kaičendan organizacii

Homaičendad

  1. 1,0 1,1 Citiruindan petuz: Vigane <ref>-silt. Viide nimega :10 on ilma tekstita.
  2. Citiruindan petuz: Vigane <ref>-silt. Viide nimega :11 on ilma tekstita.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 1 марта - День кошек в России: история, традиции праздника и интересные факты о котах - Российская газета, Российская газета (1 keväz'kud 2023). Дата обращения: 19 vilukud 2024.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Russian cat's day. russkiymir.ru (1 keväz'kud 2017). Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  5. Российский этнографический музей. Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  6. 6,0 6,1 Citiruindan petuz: Vigane <ref>-silt. Viide nimega :9 on ilma tekstita.
  7. Ermitažin karvikahad kaičijad. Петербург центр. Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  8. Mitte kažiden praznik pidetas kezakun 8. päiväl Piteriš?, AiF. Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  9. Мир 24 (8 kezakud 2023). Дата обращения: 11 uhokud 2024.
  10. «Kažin päiv» Kaliningradas. Калининград (31 elokud 2009). Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  11. Sofja Kotova. Kut erazvuiččiš maiš mänetadas Kažin päiväd. Večernii Barnaul (8 elokud 2022). Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  12. Kažin päiv. naminteresno.com (5 vilukud 2023). Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  13. 13,0 13,1 Ли О.А. Книжная выставка-просмотр «Такие разные кошки», посвящённая Всемирному дню кошек. Дальневосточная государственная научная библиотека. Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  14. +Антоненко Т. В.
    −{{{2}}}
    Отличительные особенности поведения домашних кошек Felis catus разных типов высшей нервной деятельности // Известия Алтайского государственного университета. — 2013. — № 3-1 (79). — С. 11—14. — ISSN 1561-9443.
  15. +Мальцева Л. Ф.
    −{{{2}}}
    От чего зависит характер кошки? // Аграрный вестник Урала. — 2006. — № 2(32). — С. 59—60.
  16. Кирилл Стасевич. Как появились домашние кошки. Наука и жизнь. Дата обращения: 19 vilukud 2024.
  17. +Дудникова С. С.
    −{{{2}}}
    Всё о кошках. Справочник умного хозяина. — М.: Эксмо, 2015. — 144 с.
  18. Всемирный день кошек 2024: какого числа, история и традиции праздника. Дата обращения: 19 vilukud 2024.
  19. Учёные объяснили увеличение продолжительности жизни кошек, Известия (20 sulakud 2019). Дата обращения: 19 vilukud 2024.
  20. Анималов В. С. Почему кошки много спят? Причины, описание, фото и видео. kipmu.ru (9 vilukud 2019). Дата обращения: 19 vilukud 2024.
  21. +Сарбаева Е.А., Юртикова И.В.
    −{{{2}}}
    Кошачья планета // Марийский государственный университет. — 2020. — Т. 9. — С. 592—595.
  22. 1 марта — Всемирный день кошек. Вестник (1 keväz'kud 2012). Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  23. 23,0 23,1 International Cat Day 2023. Internashional cat care. Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  24. Екатерина Волгарева. Памятник блокадной кошке открыли в Петербурге. Объект был установлен в память о кошках, спасших жителей блокадного Ленинграда от крыс. Санкт-Петербургские ведомости (11 semendkud 2018). Дата обращения: 21 vilukud 2024.
  25. Откуда взялась аллея кошек в Тюмени - Российская газета, Российская газета (20 kezakud 2018). Дата обращения: 22 vilukud 2024.
  26. Скульптуры Коровьева и Бегемота в одном из дворов в Москве. Михаил Булгаков. Жизнь и творчество. Дата обращения: 21 vilukud 2024.
Citiruindan petuz: <references>-siltide vahel olevat <ref>-silti nimega "IBT2014" ei kasutata eelnevas tekstis.

Literatur

  • Журавлёва Т. В. Некоторые аспекты социального поведения и типологических особенностей ВНД у домашних кошек // Актуальные проблемы медицины и биологии. — Томск, 2004. — № 1–3.

Tarkištelendad