Jamaik

Jamaik
Jamaica
Flag;	Valdkundznam;
Pälidn	Kingston
Eläjiden lugu (2018)	2,812,090 ristitud
Pind	10,991 km²
	Jamaik Jamaica
Kel'	anglijan
Valdkundan pämez'	Karl Koumanz'
Päministr	Endrü Holness
Religii	hristanuskond
Val'ut	jamaikan dollar (JMD)
Internet-domen	.jm
Telefonkod	+1−876
Aigvö	UTC−5

Tarbhaine lehtpol'/levitadud

Anglijankel'ne tarbhaine lehtpol'

Jamaik (Keskuzamerikas, keskel Kariban mert, Kubalpäi suvhe. Pälidn da kaikiš suremb lidn om Kingston.

Istorii

Vn 1962 elokun 6. päiväl Jamaik tedištoiti ripmatomudes aravakan indejižes Haimaka-nimespäi «purtkiden ma».

Valdkundan üks'jäine Konstitucii^[2] om olmas vspäi 1962. Se om väges möhembaižidenke vajehtusidenke, jäl'gmäine Konstitucijan udištamine oli vl 2015.

Geografijan andmused

Jamaikan topografine kart.

Jamaik sijadase ühtennimižel sarel 145 km suvhe Kaimanan Sarišpäi. Jamaik-sar' om 248 km pitte da 84 km levette.

Valdkundan randad lainištab Atlantižen valdmeren Kariban meri. Randanpird om 1022 km.

Mouckivine plato otab läz kaht koumandest Jamaikan territorijad. Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om Blu Mauntin-mägi, 2256 m kortte valdmeren pindan päl. Äi ojid da penid jogid jokstas sarel.

Londuseližed pävarad oma boksitad.

Politine sistem

Jamaikan parlamentan südäimes (Kingston-lidn).

Ohjandusen form om unitarine parlamentine konstitucine monarhii. Valdkundan pämez' om Suren Britanijan Patrik Allen om pandud jenaral-gubernatoraks.

Jamaikan parlament om kaks'kodine. Üläkodi om Senat (angl.: Senate of Jamaica), se mülütab 21 ühtnijad, sidä kesken päministran nevondan mödhe — 13 kandidatad, oppozicijan lideran nevondan mödhe — 8, pandas radsijha jenaral-gubernatoral. Alakodi om Ezitajiden Kodi (angl. House of Representatives), heid om 63 ristitud, kaik rahvaz valičeb ezitajid videks vodeks. Parlamentan alakodin ezipartijan lider kändase päministraks (angl. Prime Minister of Jamaica).

Parlamentan ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2016 25. päiväl uhokud. Endrü Holness radab päministran vs 2016 keväz'ku 3. päiväspäi, hän oli jo päministran kaks' kud vl 2011, kül'mkus i tal'vkus.

Administrativiž-territorialine jagand

Kacu kirjutuz: Jamaikan administrativiž-territorialine jagand.

Jamaik jagase 14 tulendaks (angl.: parish). Tulendad ühtenzoittas koumhe istorižhe grafkundha: Kornuoll, Midlseks da Surrei.

Eläjad

Jamaikas elädas jamaikalaižed. Vn 2014 heinkus valdkundan ristitišt oli 2 930 050 eläjad. Ristitišt poleneb emigracijan tagut verhiže maihe.

Augotižlibundan mödhe (2011): afrikalaižed — 92,1%, segoitadud augotižlibundanke — 6,1%, indijalaižed — 0,8%, toiženke augotižlibundanke — 0,4%, märhapanendata — 0,7%.

Uskondan mödhe (2011): erazvuiččed protestantad — 64,8%, riman Jehovan tundištajad — 1,9%, rastafarilaižed — 1,1%, toižed uskojad — 6,5%, religijatomad — 21,3%, märhapanendata — 2,2%.

Toižed sured lidnad (enamba 70 tuh. ristituid vl 2012^{Spaniš Taun, Portmor, Montego Bei. Vl 2012 kaikes Jamaikas oli 102 lidnad. Lidnalaižiden pala om 56,3% (2020).}

Ižanduz

Jamaikan päeksport om ratud korundad, boksitad (5nz' sija mail'mas), himižed heretused; toine eksport — rom, sobad, sahar, kofe.

Homaičendad

Irdkosketused

Jamaik Vikiaitas

[ciajm-1] 1,0 ^1,1 Jamaik // Mail'man faktoiden kirj. — Cia.gov. (angl.)

[2] Jamaikan Konstitucijan tekst constituteproject.org-saital. (angl.)

[3] Jamaica: Largest cities and towns with statistics of their population (1991, 2012. Jamaik: Kaikiš surembad lidnad niiden ristitišton statistikanke). — World-gazetteer.com. (angl.)

[1]

[2]