Saharan rahvahatoi ma

Рувики-späi
Disambig gray.svg Sil sanal voib olda toižid znamoičendoid; miše nähta niid, tulgat tänna.
Saharan nägu Man kaimdajaspäi («NASA World Wind»-organizacijan foto)
Sahar Livijas

Saharan rahvahatoi ma, vai Sahar (Pohjoižafrikal.

Ühthižed andmused

Sahar levigandeb 4800 km päivlaskmaspäi päivnouzmha da 800..1200 km pohjoižespäi suvehe. Pind — 8,6 mln. km²[1] (läz 30% Afrikan pindad), vai 9,1 mln. km² (WWF[2]).

Sahar otab paloikš enamba mi 10 valdkundoiden territorijad — oazisoiš, Nil- da Niger-jogiden alangištoiš.

Saharan regionad: Tenere, Sur' Päivnouzmaine Erg, Sur' Päivlaskmaine Erg, Tanezruft, Hamad El' Hamr, Erg Igidi, Erg Šeš, mugažo Talak, Aravijan (Egiptal), Alžiran, Livijan da Nubijan rahvahatomad mad.

Rahvahatoman man südäimine ristitišt om vaiše 2,5 mln. ristituid.

Etimologii

«Sahar»-nimi mainitase meiden eran I voz'sadaspäi.[3]. Se libub arabižes «صَحراء» (ṣaḥrāʾ)-sanaspäi, kudamb znamoičeb «rahvahatoi ma», da sen äilugun «ṣaḥārāʾ»-sanaspäi. Sen ühtes om kosketust «aṣḥar»-adjektivanke, «rahvahatoman man, rusttan polhe mujun» znamoičendanke.

Erasiden regioniden nimed oma berberan augotižlibundanke[1]: Tanezruft (Alžiran ehtbokas), Tenere (Nigeran keskuses).

Geografii

Saharan topografine kart

Sahar tegihe rahvahatomaks maks 5 mln. vot tagaze.

Sahar randičeb päivlaskmas Atlas-mägidenke da Rusttan merenke. Rahvahatoman man suviröun märičese amuižiden vähälikujiden letkesižiden düniden zonal (16° p.l.). Sahel'-region om necen zonan suvehe, Sudanan savann sijadase sen regionan jäl'ghe[1].

Letkesiž-kivine tip dominiruib neciš rahvahatomas mas. Saharas om äi ojandehid. Manalaižed järved venudas rahvahatoman man pohjoižes meren pindan ülemba (Livijas — 500 m ü.m.t.), ka niiden vezi kävutase Keskmeren randpolen territorijoiden irrigacijan da jomižen täht.

Klimat

Kožui maižandusele klimat oleskeleb Saharas 17 tuhad vot pordal. Jäl'ghine mugoine klimatan pord oli 4 tuhad vot tagaz, se möst saškandese ičeze maksimumhasai vl 15000 meiden erad.

Nügüd'aigan letked zavodiba tulda oazisoihe hondon ičtazevedandan kazvištho tagut, ka ümbärdajiden valdkundoiden ohjastused käsktas ištutada sauptajid puiden jonoid.

Homaičendad

  1. 1,0 1,1 1,2 Sahara — Britannica Online Encyclopedia (britannica.com) (angl.)
  2. Northern Africa. — WWF (Mail'man londusen fond, worldwildlife.org) (angl.)
  3. Сахара. // Словарь современных географических названий / Под общ. ред. акад. В.М. Котлякова. Электронное издание. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006. (slovari.yandex.ru) (ven.)