Ristit
Ristit (Ristitud-sugun erik (Homo) Gominidad-sugukundaspäi Primatad-heimkundas, üks'jäine eläb nügüdläižen aigan. Hän om kundaline olii melenke da tuntkenke, istorižen töhišton da antropogenezas, sen tedoiduz jätkustub.
Ristitkund om ristitližiden individoiden ühtmuz.
Etimologii
rist»- i «risttä»-vaihišpäi, sikš ende ristituikš sai kucta vaiše valatadud mehid. Sid' nece nimituz leviganzi kaikile mehile.
Erinijad pirdad
Ristitun erigoičijad päpirdad oma püštoiged kävund, šingotadud päaivod, meletandan olend i valičendad, otta vastusenpidandad tegos, pidada moralid meles. Ristit om kuvazumatoi londusen olendale, hänen organad da palad ei voigoi eläda kaičendata avoinudes ümbrištos živatoiden erineden. Vastkarin, mehed mahttas säta i kävutada lämoid, azegid da tökaluid.
oblezjanaspäi:
- jaugad pit'kemb käzid
- sel'grodan S-vuitte form
- lapak rindstai
- bembel'vuitte laba surenke barbhanke, toižed barbhad penemb, kaik barbhad oma lühüdad
- peiglon olend käzivardel
- väll' karvkate
- järedad päaivod, 3..4 kerdad suremb
- sor'miden korväččed pölused
Ristithu sidodud vepsän muštatišed
Erased muštatišed oma ottud «Mi meles, se i keles»-kogodusespäi.[1]
- Ala usko nikelle, kuni iče ed näge.
- Ei rad ristitud riko, a hol'.
- Gorä ei kävele puidme, a käveleb ristituidme.
- Hebod taganpäi, koirad edespäi, ristitud kaikiš polišpäi tarbiž varaita.
- Hill' hotkan sabutab.
- Hän jumalkodas om rott'ud. (dročejan ristitun polhe)
- Ičesaz kitänd nikuna ei kožu.
- Järed da äred, pen' da mahtav.
- Kana eile lind, ak eile ristit.
- Ken emägaks rodiše, ka se ei ole ristit. (naižen jügedan ozan polhe)
- Kenel om äi, ka tarbiž völ enamb.
- Kesknahkaspäi om vil'düd. (koverikaz ristit)
- Kus roditoi, sigä i ristituks tegetoi.
- Käredan ristitun sormed om harotadud.
- Nece ristit hüvälaz — ka hüvä, a hubalaz — ka ala osudi.
- Nece ristit om kuti must mägr. (käredanhimoičii)
- Ni küläs kündai, ni lidnas lendai. (nimihe ei sättu ristitun polhe)
- Om paremb kacta nagrajan suhu, mi itkijan.
- Pahal ristitul mugomad i paginad.
- Pen' da tark, sur' da šläbäk.
- Penemb om da hotkemb, a suremb — da hillemb.
- Ristit koleb, a živat kadob.
- Ristitun näged, a ozad ed näge.
- Sogedale kulub, a kurdhele nägub.
- Uradoid ei semekoi, ei rahngoi, iče kazdas.
- Vanhemb norel ei küzuškande.
- Variš hüppib, a küksta ei voi. (ristitus, ken tahtoib tehta pahut, no ei voi)
- Äi om hüvid, da vähä om armhid.
Homaičendad
- ↑ Mi meles, se i keles. Vepsläižed muštatišed (ladii om O. J. Žukova). — Petroskoi: «Periodika», 2018. — 96 lp. ISBN 978-5-88170-307-3 (veps.) (ven.)
Ristit Vikiaitas |