Kabardinan da Balkarian Valdkund
| Kabardinan da Balkarian Valdkund | |
| Valdkund | |
|---|---|
| Istorii i geografii | |
| Ekonomik | |
| Eläjad | |
| Lugun identifikatorad | |
| - | |
Kabardinan da Balkarian Valdkund (kab. da čerk.: Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэ, kar. da balk.: Къабарты-Малкъар Республика) om subjekt, üks' sen tazovaldkundoišpäi.
Kabardinii da Balkarii mülüb Pohjoižkavkazan federaližhe ümbrikho.
Tazovaldkundan pälidn da kaikiš suremb lidn om Nal'čik.
Keled
Valdkundkeled oma kabardinan da čerkesan kel', karačajan da balkaran kel'.
Istorii
Kabardinijan da Balkarijan Tazovaldkund om olmas vs 1921 sügüz'kun 1. päiväspäi.
Kabardinijan da Balkarijan Tazovaldkundan Konstitucii[1] om vahvištadud vn 1997 1. päiväl sügüz'kud tazovaldkundan Parlamentan ühtnijoil, om allekirjutadud tazovaldkundan Prezidental sil-žo päiväl, om vajehtadud vn 2006 12. päiväl heinkud Konstitucižen Suiman ezitajil da om väges möhembaižidenke vajehtusidenke. Se vajehti endišt Konstitucijad, kudamb oli vahvištadud vn 1978 26. päiväl semendkud.
Geografijan andmused
Tazovaldkundal om röunoid Pohjoižosetijan — Alanijan Tazovaldkundanke päivnouzmas, Karačajan da Čerkesijan Tazovaldkundanke päivlaskmas da Stavropolin randanke pohjoižes. Kabardinijan da Balkarijan Tazovaldkund om mererandatoi.
Pind om 12 470 km², sidä kesken Terek da sen äiluguižed ližajoged (Malk da tž.), Baksan. Läz kaik joged mülüdas Terekan basseinha. Kaks' pen't Kuman ližajoged jokstas pohjoižes. Kaik joged mülüdas Kaspijan meren basseinha.
Tazovaldkundan tobj pala sijadase Pohjoižen Kavkazan mägipautkil. Kabardinan alangišt om pohjoižpäivnouzmas. Kaikiš korktemb čokkoim om El'brus-mägenoc (5642 m) Karačajan da Čerkesijan Tazovaldkundan suvipäivlaskmaižel röunal. Se om mugažo Kavkazan, Venäman da Evropan kaikiš korktemb čokkoim. Kaik om seičeme vižtuhametrišt mägenpäd da sen korktemb.
Klimat om ven kontinentaline tazangištol. Sigä heinkun keskmäine lämuz om +23 C°, vilukun lämuz — −4 C°. Mägisel'gil om vilumb: heinkun keskmäine lämuz sabustab +4 Cel'sijan gradushasai, vilukun lämuz oleleb −12 C° keskmäižes märas. Paneb sadegid 500 mm vodes pohjoižpäivnouzmas da 2000 millimetrhasai mägipautkil.
Londuseližed varad oma sauvondmaterialad (mouckivi, katekivi, saved), mustma, gidroenergii.
Tobmuz
Tazovaldkundan pämez' om Jurii Kokov, radab vs 2013 tal'vkun 6. päiväspäi. Tazovaldkundan Parlamentan ezitajad änestadas Tazovaldkundan pämest videks vodeks Venäman prezidentan taričendan mödhe. Tazovaldkundan pämehen Administracii om hänele abhu, sidä kesken nell' nevojad.
Kabardinijan da Balkarijan Tazovaldkundan Parlament om üks'kodine 70 ezitajanke. Tat'jana Jegorova radab sen ezimehen vs 2014 sügüz'kun 18. päiväspäi.
Radonoigendai tobmuz om Kabardinijan da Balkarijan Tazovaldkundan Ohjastuz. Alii Musukov radab sen ezimehen vn 2014 redukuspäi. Kaks' Ohjastusen ezmäšt varaezimest da koume Ohjastusen muite varaezimest oma hänele abhu. Tazovaldkundan ministrused, ohjandused, valdkundaližed komitetad da radnikoičendad alištudas Ohjastusele.
Tazovaldkundan Parlamentan ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2014 14. päiväl sügüz'kud (5. kucund). Valitihe Tazovaldkundan pämest parlamentas vn 2014 9. päiväl redukud nügüdläine Tazovaldkundan pämez' sai vägestust ezmäižel tural (70 än't 70:späi, 100,0%).
Eläjad
Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 859 939 ristitud[3]. Kaikiš suremb ristitišt oli 901 494 eläjad vl 2002. Sündutandmär ületab kolendmärad znamasižešti. Kaikutte kahtenz' ristit om lidnalaine eläi.
Kaik om kahesa lidnad tazovaldkundas da 2 lidnanvuittušt žilod. Toine järed lidn (enamba 50 tuh. ristituid) om Prohladnii. Vl 2018 kaik om 15 eländpunktad enamba mi 10 tuh. eläjidenke.
Rahvahad (enamba 0,4% vl 2010): kabardalaižed — 57,0%, balkarijalaižed — 12,6%, turkad — 1,6%, osetinalaižed — 1,1%, korejalaižed — 0,5%, toižed rahvahad — 3,2%, rahvahuden ozutandata — 0,3%.
Homaičendad
Irdkosketused
- Kabardinijan da Balkarijan Tazovaldkundan pämehen oficialine sait (glava.kbr.ru). (ven.)
- Kabardinijan da Balkarijan Tazovaldkundan Parlamentan oficialine sait (parlament.kbr.ru). (ven.)
- Kabardinijan da Balkarijan Tazovaldkundan Ohjastusen oficialine portal (pravitelstvo.kbr.ru). (ven.)
| Kabardinijan da Balkarijan Tazovaldkundan lidnad | ||
| Baksan | Čegem | Maiskii | Nal'čik | Nartkal | Prohladnii | Terek | Tirniauz | ||